« Back to Glossary Index

Silnik spalinowy

Czym jest silnik spalinowy?

Silnik spalinowy to podstawowy typ silnika napędzającego większość samochodów osobowych i innych pojazdów mechanicznych. Jego zadaniem jest przekształcenie energii chemicznej zawartej w paliwie (benzynie, oleju napędowym lub gazie) na energię mechaniczną potrzebną do poruszania pojazdu. W praktyce silnik spalinowy stanowi „serce” auta, wprawiając je w ruch dzięki kontrolowanemu spalaniu paliwa wewnątrz cylindrów.

Jak działa silnik spalinowy?

Podstawowa zasada działania silnika spalinowego opiera się na cyklicznym spalaniu mieszanki paliwowo-powietrznej w cylindrze. Proces ten można podzielić na cztery główne etapy:

  1. Ssanie – do cylindra zasysana jest mieszanka powietrza z paliwem.
  2. Sprężanie – tłok spręża mieszankę, przygotowując ją do zapłonu.
  3. Praca – następuje zapłon i gwałtowny wybuch mieszanki, który pcha tłok w dół i wytwarza energię mechaniczną.
  4. Wydech – spaliny usuwane są z cylindra przez układ wydechowy.

Ruch tłoka przekazywany jest przez wał korbowy do układu napędowego, który wprawia w ruch koła samochodu.

Rodzaje silników spalinowych

W motoryzacji wyróżniamy dwa główne typy silników spalinowych:

  • Silnik benzynowy – spala benzynę, a mieszanka paliwowo-powietrzna zapalana jest iskrą z świecy zapłonowej. Stosowany najczęściej w autach osobowych. Cechuje się cichszą pracą i łatwością obsługi, ale zużywa nieco więcej paliwa.
  • Silnik diesla (wysokoprężny) – wykorzystuje olej napędowy. Zapłon następuje samoczynnie pod wpływem wysokiego ciśnienia w cylindrze, bez udziału świecy zapłonowej. Silniki diesla są bardziej oszczędne, mają większy moment obrotowy i są często stosowane w większych samochodach oraz pojazdach użytkowych.

Budowa silnika spalinowego – najważniejsze elementy

  • Cylinder – miejsce, w którym następuje spalanie paliwa.
  • Tłok – ruchoma część, która przenosi siłę powstałą podczas spalania.
  • Wał korbowy – przekształca ruch tłoka w ruch obrotowy, napędzając koła.
  • Świeca zapłonowa – zapala mieszankę w silniku benzynowym.
  • Układ wtryskowy – podaje paliwo do cylindra (szczególnie w dieslach).

Znaczenie dla kierowcy i obsługa silnika

Znajomość zasady działania silnika spalinowego jest ważna dla każdego kierowcy. Pomaga lepiej zrozumieć, jak korzystać z samochodu w sposób ekonomiczny i bezpieczny – na przykład dlaczego nie należy gwałtownie przyspieszać na zimnym silniku, jak ważne jest tankowanie odpowiedniego paliwa, dbanie o czystość filtrów powietrza oraz regularna wymiana oleju. Umiejętność rozpoznania nieprawidłowych odgłosów czy objawów awarii może uchronić przed kosztowną naprawą.

Najważniejsze warunki pracy silnika spalinowego

Silnik spalinowy potrzebuje trzech elementów:

  • Paliwa (benzyny lub oleju napędowego)
  • Powietrza (niezbędnego do spalania)
  • Zapłonu – iskry (w silnikach benzynowych) lub wysokiego ciśnienia (w dieslach)

Brak któregokolwiek z tych elementów sprawi, że silnik nie będzie działał.

Ciekawostka historyczna

Pierwszy praktyczny silnik spalinowy został skonstruowany w 1860 roku przez Étienne Lenoir, co zapoczątkowało erę motoryzacji, którą znamy dzisiaj.

Powrót