Kierowcy często zastanawiają się, czy mogą holować przyczepę na podstawie prawa jazdy kat B, czy też potrzebne będą dodatkowe uprawnienia. W wielu przypadkach „zwykłe” prawo jazdy na samochód osobowy okazuje się wystarczające. Dotyczy to tzw. przyczep lekkich i lawet, a także niektórych przyczep kempingowych. Jaki zespół pojazdów można utworzyć, posiadając prawo jazdy kategorii B? Odpowiedź znajdziesz w tym artykule.
Podpięcie przyczepy do samochodu osobowego – najważniejsze informacje i przepisy
Niezależnie od tego, jaki rodzaj przyczepy wybierzesz, musisz pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Zgodnie z obowiązującą Ustawą o kierujących pojazdami (art. 6) prawo jazdy kat B uprawnia do:
- prowadzenia pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej (dmc) 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla,
- prowadzenia zespołu pojazdów składającego się z samochodu wspomnianego wyżej i tzw. przyczepy lekkiej (ważącej maksymalnie 750 kg),
- prowadzenia zespołu pojazdów składającego się z pojazdu o dmc nieprzekraczającej 3,5 t oraz przyczepy innej niż lekka – z zastrzeżeniem, że dopuszczalna masa całkowita tych pojazdów nie przekracza 4250 kg.
Od 2023 roku uproszczono niektóre zasady związane z uzyskiwaniem kodu 96. Egzamin praktyczny skupia się przede wszystkim na manewrowaniu zestawem, a formalności zostały ograniczone do minimum. Warto regularnie sprawdzać aktualności w najbliższym ośrodku WORD, ponieważ szczegółowe wymogi mogą się zmieniać.
Zawsze należy sprawdzić nie tylko przepisy dotyczące uprawnień, ale też wpisy w dowodzie rejestracyjnym Twojego pojazdu. To właśnie one określają maksymalną masę przyczepy (z hamulcem i bez hamulca), jaką można legalnie ciągnąć danym samochodem. Przekroczenie tych wartości może skutkować mandatem, zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego lub odmową wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela.
Prawo jazdy na przyczepę – kod 96 oraz ograniczenia ze względu na wagę pojazdów
Aby prowadzić przyczepę inną niż lekka, w określonych sytuacjach niezbędne jest uzyskanie kodu 96 do prawa jazdy kat. B lub rozszerzenie uprawnień do kat. B+E. Jeśli chcesz holować tzw. przyczepę ciężką (której waga przekracza 750 kg), możesz to robić na podstawie prawa jazdy kat B tylko wtedy, gdy dmc całego zespołu pojazdów nie przekroczy 3,5 t. Natomiast:
- Jeśli dmc zespołu pojazdów z przyczepą ciężką wynosi od 3,5 t do 4,25 t, konieczne jest uzyskanie kodu 96 do prawa jazdy kat. B (aby to zrobić, należy podejść do egzaminu w ośrodku WORD).
- Jeśli dmc zespołu pojazdów z przyczepą ciężką wynosi od 3,5 t do 7 t, konieczne jest rozszerzenie prawa jazdy do kat. B+E (aby to zrobić, wystarczy kroki kurs i egzamin państwowy).
Od 2023 roku zasady kursu i egzaminu na kod 96 stały się prostsze – obecnie egzamin państwowy jest skoncentrowany na praktyce, a całość procedury trwa krócej niż dawniej. Zawsze sprawdzaj aktualne informacje na stronie WORD, bo wymagania mogą różnić się w zależności od ośrodka lub być zmienione przez nowe przepisy.
Warto pamiętać, że przez masę całkowitą przyczepy rozumiemy wagę jej samej oraz wagę przewożonego towaru (lub na przykład samochodu w przypadku lawet). Jednocześnie przyczepa nigdy nie może być cięższa niż holujący ją pojazd.
Przyczepka dwuosiowa – jakie prawo jazdy?
Jak sama nazwa wskazuje, tego rodzaju przyczepa posiada dwie osie (innymi słowy ma cztery koła), co zwiększa jej stabilność (ryzyko jej chwiania się lub – w skrajnych sytuacjach – przewrócenia jest znacznie niższe niż w przypadku przyczep jednoosiowych). Przyczepa dwuosiowa to także większe bezpieczeństwo, dzięki lepszej przyczepności. Kolejną zaletą jest korzystny rozkład obciążeń (co pozwala zmieścić więcej towaru, zachowując stabilność), Mniej obciążany jest także sam samochód holujący.
Przepisy dla przyczepy dwuosiowej są takie same jak dla pozostałych rodzajów – to, czy można prowadzić je na podstawie uprawnień kategorii B., zależy od dopuszczalnej masy całkowitej (zespół pojazdów nie może przekraczać 3,5 t, a doczepka nie może być cięższa niż sam samochód). Typowe dostępne na rynku przyczepy dwuosiowe ważą około 180-220 kg, więc w większości przypadków nie jest potrzebne rozszerzenie uprawnień kategorii B.
Jaką przyczepę kempingową można ciągnąc na podstawie kat. B?
Podobnie jak w pozostałych wariantach, także przyczepy kempingowe obowiązuje kryterium wagi – od dopuszczalnej masy całkowitej zależy, czy możliwe będzie jej holowanie w ramach kat. B. Przyczepy kempingowe to popularne rozwiązania wakacyjne oraz dobra alternatywa dla kierowców kamperów. Te ostatnie są dość drogie, a także mniej praktyczne (nie można ich odpiąć i zostawić np. na polu namiotowym).
Małe i średnie przyczepy kempingowe ważą około 1200-1500 kg. Oznacza to, że zespół pojazdów z takim doczepieniem mieści się zwykle w granicach 3,5 t. – tym samym do jego prowadzenia wystarczy „standardowe” prawo jazdy kat. B (lub kat. B 96, jeśli zespół ten waży więcej, do 4,25 t).
Zawsze przed wyjazdem sprawdź w dowodzie rejestracyjnym swojego samochodu, jaką przyczepę możesz bezpiecznie holować – dopuszczalna masa zestawu nie może być wyższa niż limit określony zarówno przez producenta pojazdu, jak i przez przepisy prawa. Dla pewności warto porównać DMC samochodu, DMC przyczepy oraz wpisy w dokumentach pojazdu, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji podczas kontroli.
Przeczytaj także: Jakie prawo jazdy na przyczepę kempingową?
Uprawnienia dodatkowe – kiedy warto zdobyć prawo jazdy kat. B+E?
Kategoria B+E (tzw. prawo jazdy na przyczepy) pozwala prowadzić zespół pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej 7 t. Zgodnie z przepisami Ustawy, przyczepa nie może być cięższa niż pojazd holujący, stąd jej masa to maksymalnie 3,5 t. Rozszerzenie prawa jazdy do kategorii B+E można wyrobić szybko, a zdobyte uprawnienia pozwalają na holowanie dużych przyczep, również większym samochodem.
Szkolenie B+E trwa 15 godzin (są to tylko zajęcia praktyczne) i może do niego przystąpić każda osoba, która posiada już prawo jazdy kat. B. Zapraszamy na kurs na prawo jazdy kat. B+E w Akademii Dobrej Jazdy.
Przeczytaj także: Jakie uprawnienia są potrzebne do kierowania autolawetą?
Bezpieczeństwo i techniczne wymagania przyczep
Bezpieczeństwo jazdy z przyczepą zależy nie tylko od przestrzegania przepisów, ale też od kilku praktycznych kwestii. Przede wszystkim należy sprawdzić, czy samochód i przyczepa mają ważne przeglądy techniczne, a układ hamulcowy i oświetlenie działają bez zarzutu. Prawidłowe rozmieszczenie ładunku w przyczepie wpływa na jej stabilność – ciężar najlepiej rozłożyć równomiernie, unikając przeciążenia przodu lub tyłu. Przyczepy cięższe niż 750 kg muszą mieć hamulec najazdowy.
Wiele nowych samochodów osobowych i dostawczych wyposażonych jest w elektroniczne systemy wspomagające jazdę z przyczepą, takie jak ESP z funkcją stabilizacji czy asystent cofania z przyczepą. Warto korzystać z tych rozwiązań, szczególnie podczas dłuższych wyjazdów lub jazdy w trudnych warunkach.
Każda przyczepa używana na drogach publicznych musi być odpowiednio oznakowana, posiadać tablicę rejestracyjną i kompletne oświetlenie. Stan techniczny warto regularnie kontrolować, zwłaszcza po dłuższych przerwach w użytkowaniu lub po sezonie zimowym.
Holowanie przyczepy za granicą
Planując wyjazd z przyczepą poza Polskę, zwróć uwagę na różnice w przepisach drogowych innych krajów. W niektórych państwach Unii Europejskiej kod 96 może nie być uznawany, a dopuszczalna masa zestawu bywa określana inaczej niż w Polsce. Zawsze zabierz ze sobą nie tylko dowód rejestracyjny i prawo jazdy z odpowiednim uprawnieniem, ale także zapoznaj się z lokalnymi regulacjami. Dzięki temu unikniesz przykrych niespodzianek podczas zagranicznych kontroli drogowych.
Jeżeli zastanawiasz się nad kursem kategorii B+E, zapoznaj się z naszymi filmami w których odpowiadamy na pytania które mogą cię spotkać podczas egzaminu państwowego!:
