Czym jest system ESP
ESP (Electronic Stability Program) to zaawansowany elektroniczny system bezpieczeństwa czynnego, który automatycznie koryguje trajektorię jazdy pojazdu w sytuacjach zagrożenia utratą stabilności. System ten analizuje zamiary kierowcy oraz rzeczywiste zachowanie pojazdu, interweniując w przypadku wystąpienia niedosteeru lub nadsteeru. ESP jest rozwinięciem systemu ABS i stanowi jeden z najważniejszych elementów bezpieczeństwa w nowoczesnych samochodach.
Budowa systemu ESP
Kompletny system ESP wykorzystuje komponenty kilku innych systemów bezpieczeństwa:
- Czujniki prędkości kół – monitorują obroty każdego koła pojazdu
- Czujnik kąta skrętu kierownicy – rejestruje zamiary kierowcy co do kierunku jazdy
- Czujnik prędkości kątowej – mierzy rzeczywiste obroty pojazdu wokół osi pionowej
- Czujnik przyspieszenia poprzecznego – wykrywa siły działające na pojazd w zakrętach
- Sterownik ESP – centralna jednostka przetwarzająca wszystkie sygnały
- Zawory modulacji ciśnienia – kontrolują siłę hamowania poszczególnych kół
Zasada działania ESP
System ESP stale porównuje zamiary kierowcy z rzeczywistym zachowaniem pojazdu. Gdy sterownik wykryje różnicę między kątem skrętu kierownicy a faktyczną trajektorią jazdy, automatycznie interweniuje poprzez selektywne hamowanie odpowiednich kół lub redukcję mocy silnika. W przypadku nadsteeru system hamuje przednie koło zewnętrzne, natomiast przy niedosteerze hamuje tylne koło wewnętrzne względem zakrętu.
Rodzaje interwencji systemu
ESP może reagować na zagrożenie utratą stabilności na kilka sposobów. Selektywne hamowanie poszczególnych kół pozwala na skorygowanie trajektorii jazdy poprzez wytworzenie momentu obrotowego względem osi pionowej pojazdu. Redukcja mocy silnika ogranicza nadmierną siłę napędową, która może prowadzić do poślizgu kół napędowych. System może również współpracować z automatyczną skrzynią biegów, zmieniając przełożenie dla poprawy stabilności.
Współpraca z innymi systemami
ESP stanowi centralny element zintegrowanych systemów bezpieczeństwa pojazdu. Wykorzystuje komponenty systemu ABS do kontroli hamowania oraz współpracuje z systemem kontroli trakcji ASR/TCS. W nowoczesnych pojazdach ESP jest podstawą dla zaawansowanych systemów wspomagania kierowcy, takich jak asystent utrzymania pasa ruchu czy system wykrywania zmęczenia kierowcy.
Wpływ na bezpieczeństwo jazdy
Badania wykazują, że system ESP może zmniejszyć liczbę wypadków spowodowanych utratą kontroli nad pojazdem nawet o 40 procent. Szczególnie skuteczny jest w zapobieganiu dachowaniom SUVów oraz wypadkom na mokrych i śliskich nawierzchniach. System nie zastępuje jednak ostrożnej jazdy dostosowanej do warunków, a jego możliwości są ograniczone prawami fizyki i przyczepnością opon.
Obsługa systemu przez kierowcę
W większości pojazdów system ESP działa automatycznie i nie wymaga ingerencji kierowcy. Możliwe jest częściowe lub całkowite wyłączenie systemu specjalnym przyciskiem, co może być przydatne podczas jazdy w głębokim śniegu lub na piasku. Lampka kontrolna ESP na tablicy rozdzielczej informuje o pracy systemu, a stałe świecenie może sygnalizować usterkę wymagającą diagnozy serwisowej.
Powrót
